W realizowanych obecnie programach hodowlanych bydła mlecznego zawartość i wydajność białka w mleku są cechami najwyżej premiowanymi, co wynika między innymi z tendencji do wysokiego przetwarzania mleka. Wyniki badań dotyczące polimorfizmu białek mleka coraz częściej wprowadza się do pracy hodowlanej jako dodatkowe parametry selekcyjne. Dotyczy to przede wszystkim wariantów genetycznych dwóch genów: kappa-kazeiny (CASK) i beta-laktoglobuliny (BLG) oraz ich wpływu na zawartość białka, a także cechy technologiczne mleka (ważne zwłaszcza w przemyśle serowarskim). Od składu chemicznego mleka zależy cena mleka oraz opłacalność i ekonomika produkcji.

Beta-laktoglobulina (BLG) jest podstawowym składnikiem białek serwatkowych, której zawartość szacuje się na 9% związków azotowych mleka (stężenie w mleku krowim 2-4 g/dm3). Polimorfizm beta-laktoglobuliny warunkuje seria kodominujących alleli. Najczęściej identyfikowane są jej trzy warianty: AA, AB i BB.

Kappa-kazeina (CASK), której zawartość w mleku krowim waha się w granicach 2,4–2,6%, jest białkiem mleka wzbudzającym największe zainteresowanie wśród hodowców i mleczarni. Stanowi ona ok. 78–85% ogółu białek mleka. Jej wysoka wartość odżywcza powoduje, że odgrywa ona zasadniczą rolę w odchowie potomstwa. Ponadto κ-kazeina jest głównym źródłem wapnia i fosforu dla młodego organizmu. Wartość biologiczna kazeiny dorównuje białku mięsa i znacznie przewyższa wartością białka zbóż oraz rośliny strączkowe. Jest również najważniejszym białkiem w procesie produkcji serów i to od jej zawartości zależy rentowność produkcji serów – wyższy % kazeiny oznacza więcej sera, a więc więcej gotowego produktu do sprzedaży.

Udział kazeiny w białku ogólnym może jednak ulegać niekorzystnym zmianom w wyniku stanów chorobowych, np. zapaleń wymion. Wraz ze wzrostem liczby komórek somatycznych wzrasta wprawdzie procentowa zawartość białka ogólnego, jednak udział kazeiny jest coraz mniejszy i może spaść nawet poniżej 2%.

Gen kappa-kazeiny w populacjach bydła holsztyńsko-fryzyjskiego występuje w postaci trzech alleli: A, B i E. Wyniki wielu badań wskazały jednoznacznie, że spośród 3 alleli, allel B wpływa korzystnie na tzw. przydatność technologiczną mleka.

Buhaje o genotypach BB, AB i BE przekazują swoim córkom geny zwiększające zawartość białka w mleku, a także w istotny sposób poprawiające właściwości przetwórcze mleka. W efekcie mleko krów o genotypach BB, AB i BE kappa-kazeiny jest bardziej przydatne do produkcji serów ze względu na szybsze tworzenie skrzepu i jego zwięzłość, a także większą ilość twarogu z tej samej ilości mleka. Buhaje z genotypem AE i EE nie poprawiają serowarskich właściwości mleka u swoim córek.

Aby mleko cechowało się najlepszymi parametrami przydatności serowarskiej należy dokonywać odpowiedniego wyboru buhajów do kojarzeń – jest to najprostsza i najszybsza droga do rozpowszechnienia pożądanych genów w populacji krów. Najlepiej byłoby korzystać wyłącznie z buhajów przekazujących wysoki procent białka w mleku i jednocześnie gen kappa-kazeiny w wersji BB. Jednak takich buhajów jest niewiele i nie zawsze spełniają one inne cele, które chcemy zrealizować w naszym stadzie. Na szczęście są też buhaje bardzo poprawiające wydajność mleka u swoich córek, a jednocześnie przekazujące kappa-kazeinę typu BB lub AB.

Kryteriami stawianymi przed buhajami „kazeinowymi” powinny być:

• 1)    dopuszczenie buhaja do rozpłodu, czyli posiadanie indeksu hodowlanego
• 2)    pozytywna wycena wartości hodowlanej dla ilości % białka i % tłuszczu
• 3)    wiarygodna ocena hodowlana musi być wyższa o około 80% (testowanie buhajów powinno odbywa się nie na 50 córkach, a na 80-100, przez co wzrasta jego wartość hodowlana)
• 4)    określone warianty genetyczne (powinien posiadać przynajmniej 1 wariant hodowlany B, minimum AB, a najlepiej BB).
• 
  

Stacja K.I.SAMEN posiada w ofercie szereg buhajów, które spełniają wyżej wymienione warunki. Posiadają one w swoim garniturze genowym genotyp kappa-kazeiny AB lub BB (tabela obok). W tabeli zawarto również genotyp ß-kazeiny, który nie wpływu na przydatność technologiczną mleka dla przemysłu serowarskiego ale mówi czy mleko ma właściwości uczulające. Mleko od krów, które zawiera ß-kazeinę A2A2 jest łatwiej strawne, nie ma właściwości uczulających, jest prozdrowotne, zmniejsza ryzyko zachorowania ludzi na cukrzycę i choroby serca.

Stacja K.I.SAMEN posiada dwa doskonałe buhaje, które posiadają zarówno ß-kazeinę A2/A2, jak i kappa-kazeinę BB. Są to Manhattan NL 519144451 oraz SUPERVISOR NL 536273734.